Należność może być zaliczona do kosztów podatkowych po udokumentowaniu nieściągalności należności.
W myśl ogólnej zasady zapisanej w art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.p., wierzytelności nieściągalne nie mogą być zaliczone do kosztów podatkowych. Jednak już w tym samym przepisie – jako wyjątek od reguły zaprezentowanej w poprzednim zdaniu – ustawodawca umożliwił zaliczenie do kosztów podatkowych tych należności, które wcześniej były zaliczone przez podatnika do podatkowych przychodów z działalności gospodarczej, a których nieściągalność podatnik udokumentował. Zastrzec należy, że dokumentując nieściągalność należności podatnik musi zastosować jedną z metoda wymienionych w art. 16 ust. 2 u.p.d.o.p. W przepisie tym zamieszczony został zamknięty katalog sposobów dokumentowania nieściągalności, zatem nie jest możliwym skuteczne (dla zaliczanie należności do kosztów) udokumentowanie jej nieściągalności w inny sposób niż wskazany w art. 16 ust. 2 u.p.d.o.p.
Zgodnie z wolą ustawodawcy wierzytelność może zostać uznana za nieściągalną, jeżeli brak możliwości jej wyegzekwowania od dłużnika potwierdzona jest:
postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
postanowieniem sądu o:
– oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub
– umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a, lub
– ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
Fakt, że toczy się postępowanie sądowe, w konsekwencji którego powód ma odzyskać należną mu kwotę przemawia za tym, iż nie udokumentowano nieściągalności należności. W konsekwencji należy stwierdzić, że należność taka nie może jeszcze być zaliczona do kosztów podatkowych a uprawnienie takie powstanie po udokumentowaniu nieściągalności postanowieniem organu egzekucyjnego o nieściągalności, które wierzyciel uzna za odpowiadające stanowi faktycznemu. Bez znaczenia przy tym jest to, czy skorzystano z ulgi na złe długi w VAT.
Radosław Kowalski
Vademecum Głównego Księgowego
0219985
Data publikacji: 20 sierpnia 2012 r.