Zmiana statusu podatnika VAT w trakcie roku kalendarzowego

Według organów podatkowych i sądów administracyjnych podatnik nie może w trakcie roku ponownie wybrać zwolnienia podmiotowego (nawet jeżeli od końca roku, w którym podatnik utracił prawo do zwolnienia albo z niego zrezygnował upłynął okres dłuższy aniżeli 12 miesięcy).

Zgodnie z art. 113 ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) dalej – u.p.t.u., podatnik, który utracił prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT albo zrezygnował z tego prawa może ponownie skorzystać ze zwolnienia podmiotowego „nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia”.

Zgodnie z zasadami wykładni literalnej należałoby przyjąć, iż powołany przepis wskazuje wyłącznie najwcześniejszy moment, od którego podatnik może ponownie skorzystać ze zwolnienia z VAT – tzn. art. 113 ust. 11 u.p.t.u. wyznacza jedynie minimalny okres, jaki powinien upłynąć od momentu rezygnacji ze zwolnienia albo utraty prawa do zwolnienia i nie pozbawia podatnika możliwości dowolnego wybrania momentu, od którego chce ponownie skorzystać ze zwolnienia.

Niemniej jednak w ocenie organów podatkowych i sądów administracyjnych podatnik nie może ponownie wybrać zwolnienia podmiotowego w trakcie roku (nawet jeżeli upłynął okres dłuższy aniżeli 12 miesięcy od końca roku, w którym podatnik utracił prawo do zwolnienia albo z niego zrezygnował). Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 27 września 2010 r., ILPP1/443-718/10-2/AI Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wskazał, iż „powrót do zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT możliwy jest wyłącznie od początku danego roku podatkowego, tj. od 1 stycznia, nie jest tym samym możliwy wybór zwolnienia od dowolnego miesiąca w danym roku podatkowym”, natomiast w wyroku z dnia 2 marca 2011 r., I SA/Łd 84/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi stwierdził, iż podatnik może „ze zwolnienia skorzystać później, ale nie w dowolnym momencie, lecz od początku następnego roku”.

W mojej ocenie przepisy u.p.t.u. nie pozbawiają podatnika prawa do ponownego skorzystania ze zwolnienia podmiotowego w trakcie roku (np. od 1 lutego 2012 r.), jednak – ze względu na odmienne stanowiska organów podatkowych i sądów administracyjnych – istnieje istotne ryzyko zakwestionowania możliwości „powrotu” do zwolnienia podmiotowego w innym momencie aniżeli od 1 stycznia danego roku.

Data publikacji: 28 lutego 2012 r.