VAT: czynności, które były rozliczane szczególnie a teraz są ogólnie

Od 1 stycznia 2014 r. obowiązują istotne zmiany dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT. W wyniku tych zmian niektóre czynności dotychczas rozliczane według zasad szczególnych teraz będą rozliczane zgodnie z nowymi zasadami ogólnymi.

Zgodnie z zasadami ogólnymi obowiązek podatkowy będzie powstawał odnośnie m.in. następujących czynności (w stosunku, do których obowiązek podatkowy powstawał dotychczas zgodnie z zasadami szczególnymi):

Obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą dokonania dostawy budynków i lokali, tj. z chwilą przeniesienia rozporządzania nimi jak właściciel. Zazwyczaj będzie to miało miejsce w chwili podpisania aktu notarialnego. Jeżeli jednak przed podpisaniem tego aktu będzie miało miejsce wydanie tych budynków lub lokali, obowiązek podatkowy powstanie z tym dniem. Jeśli przed dokonaniem dostawy zostanie uiszczona całość lub część należnej zapłaty obowiązek powstanie z tą chwilą i w części otrzymanej zapłaty.

1. Podatnik sprzedaje (podpisanie aktu notarialnego) w dniu 5 stycznia lokal użytkowy. Zgodnie z zawartą umową notarialną wydanie tego lokalu nastąpi 20 lutego – obowiązek podatkowy powstaje w dniu 5 stycznia.

2. Podatnik podpisuje umowę przedwstępną sprzedaży lokalu w dniu 5 stycznia. W tym samym dniu wydaje przyszłemu nabywcy lokal do użytkowania. Akt notarialny zostaje zawarty 3 lutego – obowiązek podatkowy powstaje w dniu 5 stycznia.

3. Podatnik podpisuje umowę przedwstępną sprzedaży lokalu w dniu 5 stycznia. Przyszły nabywca uiszcza w tym dniu 50 proc. ceny. Akt notarialny zostaje zawarty 3 lutego, a lokal zostaje wydany w dniu 4 kwietnia – obowiązek podatkowy powstaje w części uiszczonej zaliczki w dniu 5 stycznia, natomiast w pozostałym zakresie w dniu 3 lutego.

Usługi transportu osób i ładunków kolejami, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami

Obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą wykonania usługi. Jeśli przed wykonaniem usługi zostanie uiszczona całość łub część należnej z tytułu wykonania usługi zapłaty obowiązek powstanie z tą chwilą i w części otrzymanej zapłaty. Ponieważ ww. usługi mogą być:

– przyjmowane częściowo, dla której to części określono zapłatę, lub

– dla usług tych mogą być ustalane następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń,

dla celów ustalenia momentu ich wykonania stosowane będą „umowne” zasady przewidziane ustawą o VAT.

Podatnik zawarł w styczniu półroczną umowę ze Spółką, na podstawie której Spółka będzie dowoziła codziennie jego pracowników na miejsca pracy. Strony będą rozliczały się miesięcznie. Płatność za każdy miesiąc będzie następować do 25. następnego miesiąca. Obowiązek podatkowy będzie powstawał ostatniego dnia każdego miesiąca do momentu zakończenia świadczenia usługi.

Obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą wykonania usługi. Jeśli przed wykonaniem usługi zostanie uiszczona całość lub część należnej z tytułu wykonania usługi zapłaty obowiązek powstanie z tą chwilą i w części otrzymanej zapłaty. Ponieważ ww. usługi mogą być:

– przyjmowane częściowo, dla której to części określono zapłatę, lub

– dla usług tych mogą być ustalane następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń,

dla celów ustalenia momentu ich wykonania stosowane będą „umowne” zasady przewidziane ustawą o VAT.

Obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą wykonania usługi. Jeśli przed wykonaniem usługi zostanie uiszczona całość lub część należnej z tytułu wykonania usługi zapłaty obowiązek powstanie z tą chwilą i w części otrzymanej zapłaty. Ponieważ ww. usługi mogą być:

– przyjmowane częściowo, dla której to części określono zapłatę, lub

– dla usług tych mogą być ustalane następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń,

dla celów ustalenia momentu ich wykonania stosowane będą „umowne” zasady przewidziane ustawą o VAT.

W przypadku, gdy towar jest wysyłany przesyłką pocztową przez dostawcę za zaliczeniem pocztowym (tj. w sytuacjach, gdy zaplata następuje przy odbiorze towaru) obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą dokonania jego dostawy towarów, tj. z chwilą przeniesienia rozporządzania nim jak właściciel. W przypadku, gdy ryzyko utraty towarów w ich wysyłkowej dostawie ponosi dostawca będzie to miało miejsce z chwilą wydania towaru jego nabywcy.

Firma dokonuje dostaw towarów wyłącznie wysyłkowo. W tym celu korzysta z usług pocztowych oraz firm kurierskich. Nabywca wybiera sposób dostarczenia (pocztą lub kurierem) i dokonuje zapłaty w chwili odbioru towaru (ryzyko utraty towarów ponosi dostawca). W takich przypadkach obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą wydania towaru jego nabywcy.

Obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą wykonania usługi. Jeśli przed wykonaniem usługi zostanie uiszczona całość lub część należnej z tytułu wykonania usługi zapłaty obowiązek powstanie z tą chwilą w odniesieniu do otrzymanej kwoty (z taką sytuacją mamy do czynienia np., gdy klient płaci za bilet na przejazd komunikacją miejską). Ponieważ dla ww. usług mogą być również ustalane następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń (np. miasto w ten sposób rozlicza się z przewoźnikiem autobusowym za wszystkie usługi realizowane w danym miesiącu) zastosowanie mogą znaleźć zasady określające „umowne” wykonanie tych usług.

Sprzedaż praw lub udzielania licencji i sublicencji, przeniesienia lub cesji praw autorskich, patentów, praw do znaków fabrycznych, handlowych, oddania do używania wspólnego znaku towarowego albo wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego, albo innych pokrewnych praw

Obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą wykonania usługi. Jeśli przed wykonaniem usługi zostanie uiszczona całość lub część należnej z tytułu wykonania usługi zapłaty obowiązek powstanie z tą chwilą i w części otrzymanej zapłaty. Ponieważ dla ww. usług mogą być ustalane następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, lub też usługi te mogą być świadczone w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok i w związku z ich dokonywaniem w danym roku mogą nie upływać terminy płatności dla celów ustalenia momentu ich wykonania stosowane będą „umowne” zasady przewidziane ustawą o VAT.

Transakcje, których przedmiotem są spółdzielcze prawa do lokalu mieszkalnego, czy ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu

Obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą ustanowienia lub zbycia ww. praw. Zazwyczaj będzie to miało miejsce w chwili podpisania aktu notarialnego. Jeżeli jednak przed podpisaniem tego aktu będzie miało miejsce wydanie lokalu, do którego prawa są ustanawiane lub zbywane, obowiązek podatkowy powstanie z tym dniem. Jeśli przed dokonaniem dostawy zostanie uiszczona całość lub część należnej zapłaty obowiązek powstanie z tą chwalą i w części otrzymanej zapłaty.

Obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą dokonania dostawy towarów, tj. wydania towarów z automatu. Ponieważ określenie dnia, w którym powstał obowiązek podatkowy, jest istotne dla ustalenia okresu rozliczeniowego, w którym dana czynność ma być rozliczona nadał, w przypadku automatów, które nie ewidencjonują dnia sprzedaży, będzie wystarczające, jeśli pieniądze lub żetony będą wyjmowane z automatu w ostatnim dniu miesiąca i do tego dnia zostanie przyporządkowana cala sprzedaż z automatu, jaka miała miejsce w trakcie całego miesiąca.

Obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą dokonania dostawy towarów. Jeśli przed dokonaniem dostawy zostanie uiszczona całość lub część należnej zapłaty obowiązek powstanie z tą chwilą i w części otrzymanej zapłaty. Ponieważ specyfika ustanowienia wieczystego użytkowania gruntu polega na regulowaniu przez 99 lat w określonym terminie opłat rocznych zastosowanie znajdą „umowne” zasady przewidziane ustawą o VAT, z tym że jeżeli przed „umownym” dokonaniem dostawy towarów zostanie otrzymana zapłata, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania tej zapłaty w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Pierwsza oplata za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu podlega zapłacie jednorazowo, nie później niż do dnia zawarcia umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Opłaty rocznej nie pobiera się za rok, w którym zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Gmina na wniosek użytkownika wieczystego złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu płatności, może ustalić inny termin zapłaty, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego. W przedstawionej sytuacji obowiązek podatkowy w stosunku do pierwszej opłaty powstanie z chwila jej otrzymania, gdyż pierwszą opłatę należy uregulować do dnia podpisania umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste (przed dokonaniem dostawy towaru). Natomiast obowiązek podatkowy w odniesieniu do opłat rocznych, powstanie z upływem każdego roku, do którego odnoszą się poszczególne opłaty (tj. 31 grudnia każdego roku trwania użytkowania wieczystego). Jeżeli jednak przed dniem 31 grudnia danego roku gmina otrzyma całość lub część opłaty rocznej (podatnicy wpłacą je zgodnie z terminem płatności do 31 marca), obowiązek podatkowy powstanie z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą wykonania usługi. Jeśli przed wykonaniem usługi zostanie uiszczona całość lub część należnej z tytułu wykonania usługi zapłaty obowiązek powstanie z tą chwilą i w części otrzymanej zapłaty.

1. Podatnik świadczy usługi turystki opodatkowane według szczególnej procedury. Oferuje wycieczki wraz z transportem z Polski do Hiszpanii w terminie od 25 czerwca do 1 lipca. Powrót do Polski następuje 1 lipca – obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wykonania usługi, tj. 1 lipca.

2. Podatnik sprzedaje ww. usługę turystyki (wycieczkę) i 4 kwietnia otrzyma całość lub część zapłaty. Obowiązek podatkowy powstanie 4 kwietnia w odniesieniu do otrzymanej zapłaty (lub jej części). Jeśli wniesiono tylko część zapłaty w dniu 1 lipca powstanie obowiązek podatkowy w odniesieniu do pozostałej do zapłaty kwoty.

Obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą dokonania dostawy towarów, tj. przeniesienia prawa do rozporządzania jak właściciel. O tym, kiedy będzie miało to miejsce decydować często będą warunki dokonania dostawy. Jeśli przed dostawą towarów zostanie uiszczona całość lub część należnej zapłaty obowiązek powstanie z tą chwilą i w części otrzymanej zapłaty. Ponieważ przy dostawach ciągłych mogą być ustalane następujące po sobie terminy płatności łub rozliczeń, lub też dostawy te mogą być świadczone w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok i w związku z ich dokonywaniem w danym roku mogą nie upływać terminy płatności dla celów ustalenia momentu ich wykonania stosowane będą „umowne” zasady przewidziane ustawą o VAT.

Data publikacji: 7 stycznia 2014 r.