Rząd przesłał do Sejmu projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności, którego regulacje mają wzmocnić prawa i gwarancje dla wierzycieli, w szczególności będących przedsiębiorcami z sektora MŚP.
Modyfikacja reguł odpowiedzialności solidarnej inwestora w procesie budowlanym
Rząd proponuje zmianę treści art. 6471 k.c. w ten sposób, aby wykonawca robót budowlanych mógł wykonać swoje świadczenie osobiście albo przy pomocy innych osób (podwykonawców) bez zgody inwestora. Jednakże inwestor i wykonawca będą mogli określić, w formie pisemnej pod rygorem nieważności, szczegółowy przedmiot robót budowlanych wykonywanych przy pomocy oznaczonego podwykonawcy. Umowa w tym zakresie będzie mogła być zawarta wraz z umową o roboty budowlane bądź już w trakcie jej wykonywania. Zawarcie tej umowy będzie równoznaczne ze zgodą inwestora na wykonywanie konkretnych robót przez danego podwykonawcę oraz solidarną odpowiedzialnością inwestora i wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy. Nadto projekt proponuje, by solidarna odpowiedzialność powstawała także w przypadku zgłoszenia inwestorowi danego podwykonawcy wraz z określeniem szczegółowego przedmiotu wykonywanych przez niego robót. Jeżeli inwestor nie złoży sprzeciwu w terminie 30 dni od dnia doręczenia mu zgłoszenia zakresu robót, jakie mają być wykonane przez podwykonawcę, będzie obowiązywało domniemanie, że zgodę taką wyraził.
Zakres odpowiedzialności inwestora będzie zależał od tego, czy wykonawca jest obowiązany do zaspokojenia swego długu wynikającego ze zobowiązania z umowy z podwykonawcą. Ograniczona będzie ona przy tym tylko do szczegółowego przedmiotu robót wskazanego w doręczonym mu zgłoszeniu lub w umowie zawartej z wykonawcą. Przepis ten będzie miał bezwzględnie obowiązujący charakter.
Wyższy próg wartości roszczeń w postępowaniu uproszczonym
Według projektu górny próg wartości przedmiotu sporu w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu upominawczym zostanie podniesiony z obecnych 10.000 zł do 20.000 zł.
Zmiany w postępowaniu grupowym
Projekt rozszerza możliwość dochodzenia w postępowaniu grupowym na roszczenia z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania oraz z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Ponadto będzie możliwość dochodzenia roszczeń o ochronę dóbr osobistych wynikających z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. Inne proponowane zmiany w ustawie mają doprowadzić do skrócenia długości rozpoznawania spraw w postępowaniu grupowym, zwłaszcza w pierwszej fazie, w której sąd rozstrzyga o dopuszczalności postępowania grupowego, zmniejszenia skali trudności i uciążliwości dochodzenia świadczeń pieniężnych w postępowaniu grupowym oraz wyeliminować ryzyko nieuzasadnionego obciążania powoda kaucją na zabezpieczenie kosztów procesu.
Zmiany w postępowaniu zabezpieczającym
Projekt zakłada, że postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia ustanawiające zakaz zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu będzie stanowić podstawę wpisu w księdze wieczystej ostrzeżenia o zakazie zbywania tego prawa. Co istotne, sąd wydający zabezpieczenie przekaże postanowienie sądowi wieczystoksięgowemu, który dokona wpisu z urzędu. Czynność prawna sprzeczna z wpisanym zakazem będzie nieważna. Ponadto nieważne będą również czynności prawne dotyczące nieruchomości, co do których wydano zabezpieczenie, ale z braku księgi wieczystej nie mogło być ono ujawnione. Wydłużony zostaje okres upadku zabezpieczenia roszczeń po wygraniu sprawy przez powoda – do dwóch miesięcy.
Zmiany w postępowaniu egzekucyjnym
By przeciwdziałać wyzbywaniu się przez dłużnika majątku, z którego mógłby zaspokoić się wierzyciel, rząd proponuje dodanie wierzycielowi uprawnienia do żądania ujawniania przez dłużnika informacji o odpłatnych i nieodpłatnych czynnościach prawnych dokonanych na rzecz osób trzecich, w okresie pięcioletnim poprzedzającym wszczęcie egzekucji, w wyniku których stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu niż był przed dokonaniem czynności. Jednocześnie wprowadzono ograniczenie, zgodnie z którym w wykazie majątku dłużnik będzie obowiązany podać jedynie te czynności, które miały za przedmiot rzeczy lub prawo o wartości (w dniu dokonania czynności) przekraczającej wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Chodzi o uwzględnienie w ramach tej instytucji tych czynności, które są znaczące z punktu widzenia wierzycieli rozważających skorzystanie ze skargi pauliańskiej.
Rejestr Należności Publicznoprawnych
Rząd proponuje utworzenie nowego publicznego rejestru, obejmującego informacje o należnościach publicznoprawnych. Będą w nim ujawniani dłużnicy pozostający w zwłoce z zapłatą należności pieniężnych podlegających egzekucji administracyjnej (podatków, ceł, grzywien) o wysokości łącznej nie niższej niż 5000 zł, a których wierzycielami są naczelnicy urzędów skarbowych albo jednostki samorządu terytorialnego. Dłużnik zostanie wpisany do rejestru bezpośrednio przez wierzyciela, w przypadku należności publicznoprawnych należnych jednostkom samorządowym, po uzyskaniu zgody rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa. Wpis do rejestru będzie mógł zostać dokonany, gdy wierzyciel będzie miał podstawy do wystawienia przeciwko dłużnikowi tytułu wykonawczego, np. na podstawie deklaracji podatkowej, ostatecznej decyzji administracyjnej, prawomocnego wyroku. Nim jednak wierzyciel dokona wpisu, zawiadomi dłużnika o możliwości ujawnienia go w rejestrze, umożliwiając mu w ciągu następnych 30 dni dobrowolną spłatę długu. W tym okresie dłużnik będzie mógł wyjaśnić swoje wątpliwości, jak również wnieść sprzeciw do wierzyciela. Dłużnik zostanie wykreślony z rejestru, jeżeli jego zobowiązanie całkowicie wygaśnie. Udostępnienie zainteresowanym i zobowiązanym informacji zawartych w rejestrze będzie realizowane za pośrednictwem autoryzowanego dostępu do portalu podatkowego.
Zasadnicza część ustawy wejdzie w życie w dniu 1 czerwca 2017 r., natomiast przepisy dotyczące rejestru należności publicznoprawnych w dniu 1 stycznia 2018 r.
Opracowanie: Marek Sondej
Źródło: www.sejm.gov.pl, stan z dnia 4 stycznia 2017 r.
Data publikacji: 4 stycznia 2017 r.