Na zakończonym 10 marca 2017 r. 37. posiedzeniu Sejmu uchwalona została ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności. Przedmiotowa ustawa ma poprawić płynność przedsiębiorstw i przeciwdziałać zatorom płatniczym. Jej wejście w życie ma usprawnić i ułatwić dochodzenie należności.
Ustawa stanowi element pakietu ułatwień dla przedsiębiorców „100 zmian dla firm”, który jest pierwszym etapem realizacji „Planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju”, przyjętego przez rząd 16 lutego 2016 r. Zakłada m.in. podniesienie z 10 do 20 tys. zł wartości przedmiotu sporu dla spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym.
Planowane jest utworzenie Rejestru Należności Publicznoprawnych, który rozszerzy zakres dostępnych danych o dłużnikach. Chodzi o informacje dotyczące zaległości publicznoprawnych, takich jak zobowiązania podatkowe, kary administracyjne, należności celne i grzywny. Założono ujawnianie wymagalnych (a więc ostatecznych stwierdzonych wyrokiem sądu lub niezaskarżonych) zaległości w łącznej kwocie nie niższej niż 5.000 zł, po upływie 30 dni od daty doręczenia zobowiązanemu zawiadomienia o zagrożeniu ujawnieniem w rejestrze. Przewidziano przyznanie zobowiązanemu środka ochrony prawnej (sprzeciwu). Rejestr będzie prowadzony w systemie teleinformatycznym, do którego osoby zainteresowane będą miały dostęp za pomocą portalu podatkowego. Z rejestru będzie można pobrać informacje kluczowe do oceny wiarygodności płatniczej i stanu wypłacalności kontrahenta. Ich pozyskiwanie będzie bezpłatne.
Nowelizacja wprowadza rozwiązania skracające czas postępowania grupowego. Zrezygnowano z obowiązku rozstrzygania na rozprawie sądowej o dopuszczalności postępowania grupowego. Umożliwiono prowadzenie sprawy przez sąd pierwszej instancji w obszarze wspólnym dla wszystkich członków grupy, w czasie gdy rozpoznawane jest zażalenie dotyczące składu grupy.
Poszerzono także zakres stosowania postępowania grupowego. Oznacza to, że będzie można dochodzić roszczeń w postępowaniu grupowym, które wynikają z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy albo bezpodstawnego wzbogacenia się, w szczególności roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym będzie także dotyczyć – w ograniczonym zakresie – naruszenia dóbr osobistych, wynikających z uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Zwiększą się też możliwości wykorzystywania postępowania grupowego w sprawach o zapłatę, w tym również przez przedsiębiorców.
W ramach zmian w postępowaniu zabezpieczającym i egzekucyjnym wzmocniono ochronę wierzyciela przez wydłużenie z 1 do 2 miesięcy okresu, po którym następuje upadek zabezpieczenia w razie wygrania sprawy przez powoda. Wprowadzono rygor nieważności czynności zbycia nieruchomości lub spółdzielczego prawa do lokalu, wbrew sądowemu zakazowi ustanowionemu jako zabezpieczenie roszczenia.
Ponadto, w ramach egzekucji komorniczej wierzyciel będzie mógł żądać od dłużnika ujawnienia informacji o czynnościach dokonanych w ciągu 5 ostatnich lat, w wyniku których wyzbył się on majątku, co uniemożliwiło wierzycielowi otrzymanie zapłaty.
Nowe regulacje mają wejść w życie 1 czerwca 2017 r., z wyjątkiem m.in. przepisów odnoszących się do utworzenia Rejestru Należności Publicznoprawnych, które wejdą w życie 1 stycznia 2018 r.
Opracowanie: Marcin Krudysz
Źródło: www.sejm.gov.pl, stan z 13.03.2017 r.
Data publikacji: 13 marca 2017 r.