Estoński CIT – czyli ryczałt od dochodu spółek

CIT to podatek dochodowy od osób prawnych. W tradycyjnym systemie CIT, firmy są zobowiązane do regularnego, miesięcznego odprowadzania zaliczek na podatek, co w praktyce oznacza 9% CIT od dochodu dla małych podatników i rozpoczynających działalność  oraz 19% CIT dla pozostałych. To obowiązkowe, comiesięczne obciążenie, podatek ten płacony jest na bieżąco jeżeli powstaje dochód.

Estoński CIT to system podatkowy, pozwalający firmom na odroczenie zapłaty podatku do momentu wypłaty zysku, np. w formie dywidendy. Czyli spółka objęta estońskim CIT nie płaci podatku dochodowego tak długo jak nie wypłaca wspólnikom zysku, a jak wypłaci, to płaci podatek tylko od tej części wypłacanej. To podstawowa różnica, która umożliwia firmom zatrzymanie znacznej części swoich dochodów na bieżące potrzeby.

 

Estoński CIT – warunki:

Ta forma opodatkowania przeznaczona jest dla spółek z o.o., spółek akcyjnych, prostych spółek akcyjnych, spółek komandytowych i spółek komandytowo-akcyjnych. Oprócz posiadania odpowiedniej formy prawnej, podmiot chcący wybrać opodatkowanie ryczałtem CIT musi spełnić następujące warunki:

  • Mniej niż 50% przychodów spółki może pochodzić: z wierzytelności, z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, z części odsetkowej raty leasingowej, z poręczeń i gwarancji, z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw, ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych, z transakcji z podmiotami powiązanymi – w przypadku, gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma.
  • Zatrudnianie przynajmniej 3 osób (są pewne ułatwienia).
  • Udziałowcami spółki są wyłącznie osoby fizyczne. 
  • Spółka nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.
  • Spółka nie sporządza za okres opodatkowania estońskim CIT sprawozdań finansowych zgodnie z MSR na podstawie ustawy o rachunkowości.
  • Spółka nie jest przedsiębiorstwem finansowym w rozumieniu ustawy o CIT.
  • Spółka w zakresie swojej działalności gospodarczej nie udziela konsumentom kredytów.
  • Spółka nie jest podatnikiem osiągającym dochody z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej lub określonej w decyzji o wsparciu nowych inwestycji.
  • Spółka nie została postawiona w stan upadłości lub likwidacji.

Estoński  CIT –  stawki ryczałtu od dochodu spółek:

  • 10% – dla spółek posiadających status „małego podatnika” (przychody do 2 mln euro)  i spółek rozpoczynających działalność,
  • 20% – dla pozostałych spółek.

Podstawowa korzyść to brak konieczności zapłaty podatku CIT aż do momentu wypłaty zysków (np. w formie dywidendy). Obowiązek podatkowy CIT powstaje dopiero z momentem wypłaty tego zysku wspólnikom  a podatek zapłacimy tylko od kwoty wypłacanej. Spółka płaci podatek nie od całości zysku, a jedynie od części zysku wypłaconej pomiędzy wspólników. W przypadku braku wypłat dla wspólników spółka nie jest obowiązana do odprowadzania podatku CIT, dzięki czemu posiada większe środki na bieżącą działalność.

Estoński  CIT a podatek PIT po stronie wspólnika:

Od otrzymanej wypłaty z zysku (np. dywidendy) wspólnik płaci zwyczajowo podatek PIT 19%. Płatnikiem tego podatku (w imieniu wspólnika) jest spółka. Kolejną  korzyścią, jaką daje Estoński CIT jest to, że spółka może pomniejszyć pobierany podatek PIT (proporcjonalnie) o:

  • 90% podatku należnego od spółki CIT z tytułu wypłaty tego zysku – w przypadku spółek posiadających status „małego podatnika” i spółek rozpoczynających działalność,
  • 70% podatku należnego od spółki CIT – w przypadku pozostałych spółek.

Taki mechanizm odliczenia podatku CIT oznacza znaczące zmniejszenie łącznych zobowiązań podatkowych w podatku CIT i PIT w prowónaniu z klasyczną formą rozliczeń CIT przy wypłacie zysku dla wspólnika.

 

PRZYKŁAD:

Spółka ABC  jest małym podatnikiem, na E-CIT, po wypłaceniu wspólnikowi swojego zysku,  to:

Efektywna stawka opodatkowania (CIT i PIT) wynosi: ok. 20%  a w przypadku klasycznego CIT efektywna stawka tych podatków wynosi ok. 26%.

Spółka ABC nie jest małym podatnikiem, na E-CIT, po wypłaceniu wspólnikowi swojego zysku, to:

Efektywna stawka opodatkowania (CIT i PIT) wynosi: ok. 25% a w przypadku klasycznego CIT efektywna stawka tych podatków wynosi ok. 34%.  

 

Estoński CIT a ukryte zyski i wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą

Opodatkowaniu w estońskim CIT podlega niestety także wypłata zysku do wspólnika w przypadku innych form wypłaty niż dywidenda np. tzw. ukrytych zysków, czyli świadczeń dokonywanych w związku z prawem do udziału w zysku spółki. W przypadku uznania świadczenia za ukryty zysk, jego wartość będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem w wysokości 10% (w przypadku spółki będącej małym podatnikiem) lub 20% CIT.

Nie oznacza to jednak, że wspólnik nie może świadczyć na rzecz spółki opodatkowanej estońskim CIT żadnych usług. Ukrytym zyskiem nie jest w szczególności wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę, powołania czy kontraktu menadżerskiego w części, w jakiej suma tych wynagrodzeń wypłacona wspólnikowi w danym miesiącu nie przekracza pięciokrotności średniego miesięcznego wynagrodzenia wypłacanego łącznie przez podatnika z tytułu ww. umów, nie więcej jednak niż pięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.

Ukrytym zyskiem nie jest również wartość wynagrodzenia dla wspólnika świadczącego usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jeżeli wynagrodzenie ustalone jest na warunkach rynkowych. 

Należy mieć na także uwadze, że w przypadku spółki korzystającej z estońskiego CIT opodatkowane będą nie tylko ukryte zyski, ale także wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą (10, 20%) np. zakup przez spółkę samochodu, który nie jest wykorzystywany w działalności gospodarczej.

 

PODSUMOWANIE:

Cechą charakterystyczną estońskiego CIT, jest brak opodatkowania do momentu wypłaty zysku spółki na rzecz jej wspólników  a  w przypadku wypłaty tego zysku, opodatkowaniu podlega tylko równowartość zysku przeznaczonego do wypłaty. Także już przy wypłacie zysku dla wspólników to opodatkowanie i tak jest korzystniejsze niż przy klasycznym CIT. Minusem są nie jasno określone pojęcia  dotyczące „ukrytego zysku”, czy pojęcia „wydatki nie związane z działalnością gospodarczą”,  co powoduje różne interpretacje tych pojęć,  należy także stale monitorować sytuację spółki pod kątem  ewentualnej utraty prawa do Estońskiego CIT w trakcie działania spółki, nieświadomość tego faktu może mieć duże negatywne konsekwecje.  Jednak niewątpliwie nowy rodzaj opodatkowania  E-CIT, szczególnie po ostatnio dokonanych zmianach prawnych  (w 2022 r. i 2023 r.), może być bardzo atrakcyjną i korzystną formą opodatkowania dla spółek,  szczególnie dla spółek planujących inwestycje oraz chcących polepszyć płynność finansową.

Doradca podatkowy nr 00341

ryszardbaron@taxbaron.com.pl