Odszkodowanie z OC sprawy wypadku, przyznane spółce opodatkowanej estońskim CIT, nie stanowi dla tej spółki ukrytych zysków. Nie podlega więc opodatkowaniu estońskim CIT. Inaczej będzie jednak w przypadku kosztów naprawy auta. 50 proc. poniesionych przez spółkę wydatków na naprawę powypadkową stanowi ukryty zysk i podlega opodatkowaniu ryczałtem.
Przyjrzyjmy się temu na przykładzie spółki z o.o. opodatkowanej w formie ryczałtu od spółek (tzw. estońskiego CIT), w której samochód osobowy (będący środkiem trwałym spółki) jest wykorzystywany dla celów mieszanych przez udziałowca spółki będącego jednocześnie prezesem zarządu. Samochód uległ szkodzie komunikacyjnej, a spółce zostało przyznane odszkodowanie z OC sprawcy. Faktury dokumentujące koszty naprawy powypadkowej samochodu zostały wystawione na spółkę i ujęte w księgach spółki. Odszkodowania trafiło bezpośrednio do przedsiębiorcy, który wykona usługi naprawcze. Powstaje pytanie, czy odszkodowanie i koszty naprawy powypadkowej stanowią dla celów rozliczenia CIT estońskiego ukrytą korzyść.
Co jest ukrytym zyskiem
Opodatkowaniu ryczałtem (tzw. estońskim CIT) podlega dochód odpowiadający wysokości ukrytych zysków (art. 28m ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT). Stosownie do art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, przez ukryte zyski rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem, w szczególności:
- 1) kwotę pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi albo wspólnikowi, w tym za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi;
- 2) świadczenia wykonane na rzecz: a) fundacji prywatnej lub rodzinnej, podmiotu równoważnego takiej fundacji lub przedsiębiorstwa prowadzonego przez taką fundację albo taki podmiot, lub na rzecz beneficjentów takiej fundacji lub takiego podmiotu, b) trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
- 3) nadwyżkę wartości rynkowej transakcji określoną zgodnie z art. 11c ponad ustaloną cenę tej transakcji;
- 4) nadwyżkę zwróconej kwoty dopłaty, wniesionej do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami, ponad kwotę wniesionej dopłaty, przy czym jeżeli dopłata została wniesiona w walucie obcej, przeliczenia tej kwoty na złote dokonuje się według średniego kursu waluty obcej ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na dzień odpowiednio zwrócenia dopłaty i faktycznego jej wniesienia;
- 5) wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji), ze zmniejszenia wartości udziału (akcji), z wystąpienia wspólnika ze spółki, ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce;
- 6) równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego;
- 7) darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju;
- 8) wydatki na reprezentację;
- 9) dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów;
- 10) odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę;
- 11) zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki;
- 12) świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.
Z kolei, w myśl art. 28m ust. 4 pkt 2 ustawy o CIT, do ukrytych zysków nie zalicza się wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku:
- a) w pełnej wysokości – w przypadku składników majątku wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności gospodarczej,
- b) w wysokości 50 proc. – w przypadku składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej.
Odszkodowanie inaczej niż koszty naprawy
Istota analizowanego problemu sprowadza się do ustalenia, czy przyznane z OC sprawcy (osoby trzeciej w stosunku do spółki) odszkodowanie dotyczące samochodu osobowego (środka trwałego) o przeznaczeniu mieszanym, stanowi dla celów rozliczenia CIT estońskiego ukrytą korzyść. Ponadto, czy koszty naprawy powypadkowej stanowią ukrytą korzyść.
Mając na uwadze charakter ukrytych zysków, przez które ustawodawca uznaje świadczenia pieniężne, niepieniężne, których beneficjentem jest udziałowiec lub podmiot powiązany z podatnikiem lub udziałowcem, należy przyjąć, że przyznanie spółce odszkodowania z OC sprawy wypadku nie stanowi ukrytych zysków. Beneficjentem odszkodowania jest spółka, a nie udziałowiec. Nie podlega zatem opodatkowaniu tzw. estońskim CIT.
W przypadku kosztów naprawy powypadkowej należy wskazać, że z art. 28m ust. 4 pkt 2 lit. b ustawy o CIT wprost wynika, że wydatki związane z wykorzystywaniem przez wspólnika spółki samochodu osobowego do celów mieszanych są ukrytym zyskiem i podlegają opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek w wysokości 50 proc. tych wydatków. Wydatkiem związanym z używaniem samochodu osobowego jest także wydatek związany z jego naprawą. Bez znaczenia pozostaje fakt, że kwota odszkodowania miała swoje źródło w ubezpieczeniu OC osoby trzeciej, czyli kierowcy innego pojazdu oraz to że środki z odszkodowania nie są przekazane spółce, ale trafią bezpośrednio do przedsiębiorcy, który wykona usługi naprawcze. W konsekwencji 50 proc. poniesionych przez spółkę wydatków na naprawę powypadkową stanowi ukryty zysk i podlega opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek.
Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 maja 2025 r., 0111-KDIB1-2.4010.120.2025.2.ANK).