Nowe rozwiązanie, które ma na celu skuteczną poprawę ściągalności VAT – tzw. mechanizm podzielonej płatności (split payment) wprowadza projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług. Mechanizm ten utrudnia, lub wręcz uniemożliwia, powstawanie nadużyć i oszustw podatkowych już na etapie samej transakcji.
Istota tego rozwiązania polega na tym, że płatność za nabyty towar lub usługę jest dokonywana w taki sposób, że zapłata odpowiadająca wartości sprzedaży netto jest płacona przez nabywcę na rachunek bankowy dostawcy, natomiast pozostała zapłata odpowiadająca kwocie podatku od towarów i usług, jest płacona na specjalne konto dostawcy – rachunek VAT.
Dostawca ma bardzo ograniczone możliwości dysponowania środkami znajdującymi się na rachunku VAT. Mechanizm podzielonej płatności umożliwia organom podatkowym monitorowanie i blokowanie środków na rachunkach VAT, eliminując ryzyko znikania podatników wraz z zapłaconym im przez kontrahentów, a nieodprowadzonym podatkiem VAT.
Mechanizm znajdzie zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do transakcji dokonywanych na rzecz innych podatników, czyli do transakcji B2B. W konsekwencji pozostaje bez wpływu na zakupy dokonywane przez konsumentów (nieprowadzących działalności gospodarczej), nie będzie możliwe zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności w transakcjach B2C.
Projekt zakłada dobrowolność w stosowaniu mechanizmu podzielonej płatności. Inicjatywę w powyższym zakresie pozostawia się nabywcy towarów lub usług, niemniej jednak skorzystanie przez niego z tej metody rozliczeń będzie oznaczało określone konsekwencje zarówno dla nabywcy, jak i dostawcy towarów lub usługodawcy.
Środki zgromadzone na rachunku VAT będą cały czas środkami należącymi do podatnika. Organy podatkowe nie będą miały dostępu do tych rachunków ani nie będą mogły samodzielnie dokonywać na nich operacji finansowych. Jednakże możliwość użycia środków zgromadzonych na rachunku VAT będzie bardzo ograniczona. Będzie można wyłącznie dokonywać przelewów na inny rachunek VAT oraz opłacać zobowiązanie podatkowe z tytułu VAT do urzędu skarbowego.
U wielu podatników podatku od towarów i usług będzie dochodziło do odkładania się środków finansowych na rachunku VAT. W takich sytuacjach podatnik będzie miał prawo wystąpić z wnioskiem, który podlegałby weryfikacji przez właściwe organy podatkowe, o dokonanie przelewu środków zgromadzonych na jego rachunku VAT na rachunek bankowy tego podatnika prowadzony dla celów działalności gospodarczej.
Projekt przewiduje system zachęt dla tych podatników, którzy będą stosować mechanizm podzielonej płatności. Nie będą miały do nich zastosowania regulacje związane ze stosowaniem sankcji, określonych w art. 112b i art. 112c ustawy o VAT oraz przepisy o odpowiedzialności solidarnej, zawarte w dziale Xa. Ponadto, jeżeli podatnik zdecyduje się na zwrot nadwyżki VAT naliczonego na rachunek VAT, wówczas taki zwrot będzie dokonany w przyspieszonym terminie.
Opracowanie: Jolanta Mazur, RPE WKP
Źródło: www.rcl.gov.pl, stan z 15.05.2017 r.